Arama Yap

GELENEKSEL SPORLARIMIZ VE OYUNLARIMIZ UYGULAMA ARAŞTIRMA MERKEZİ
GESOM

Muş Alparslan Üniversitesi, Geleneksel Sporlarımız ve Oyunlarımız Uygulama ve Araştırma Merkezi unutulmuş, unutulmaya yüz tutmuş oyunları yeniden hayata kazandırmayı hedeflemiş bir merkez olarak faaliyet göstermektedir. Bu meyanda hem örf ve kültüre dair mirasın gelecek nesillere aktarılması sağlanmış hem de gençlere bu oyunların tarihi ve kültürel kimliğini sportif aktivite olarak gerçekleştirmeleri beklenmiştir.

Merkez olarak çalışmalarımızı 2 bölümde kategorize ettik. İlk olarak okçuluk ile ilgili faaliyetlerimizi gerçekleştirirken diğer yandan içinde yaşadığımız coğrafyanın kendine has oyunlarını gün yüzüne çıkarmaya çalışıyoruz. Bu amaçla 2018-2019 yılı sonunda bölgede yaşayan öğrencilerimize bulundukları yerlerde unutulmaya yüz tutmuş çocuk oyunları hakkında veri toplamalarına dair vazifeler verdik. Bizatihi merkez müdiresi olarak kendim de ilçe ve köylerde bu konu ile alakalı röportajlar gerçekleştirdim. Bununla ilgili raporumuzu bir proje kapsamında bilahare değerlendireceğiz.

Kadîm bir kent olan Muş ve bölgesinin tarihi dokusunu ön plana çıkarmayı amaçlamış Sultan Alparslan’ın riyasetinde kazanılan Malazgirt Meydan Muharebesi’nde savaş gücünün önemli bir donesi olan ok ve yay kavramlarını, manevi manasını bünyesinde barındırarak zaman içerisinde sportif bir aktivite olarak tezahür etmiştir. Üniversitemizde gençlerimizin kendilerini bu tarihi ve manevi sorumlulukla bu aktiviteye dâhil etmek istedikleri yaptığımız çalışmalarda tespit edilmiştir. Gençlerimizin gerekli eğitimleri yine üniversitemizdeki lisanslı hocamız ve yine lisanslı öğrencilerimizin mihmandarlığında sağlanacak ve bölümler arası yapılacak müsabakalardaki kazanım sonucu üniversiteler arası yarışmalarda üniversitemizi gururla temsil edeceklerdir. Ek olarak her yıl düzenlenen ve düzenlenmesi planlanan Malazgirt etkinliklerinde gençlerimizin bilfiil o atmosferi teneffüs edip katılım sağlayacak olmaları da hedeflenen amaçlar içerisindedir. Okçuluk sporu; beden eğitimi, vücut farkındalığı, güç, esneklik, koordinasyon ve dayanıklılık, motor ve sosyal beceriler açısından önemlidir. Kas yapısının gelişiminde önemli bir katkı sağladığı ve sporcuların dik duruş gereksinimi sebebiyle skolyoz rahatsızlığına çözüm getirebildiği bilinmektedir.

Çocuk oyunlarının toplumsal kültürü yansıttığı tartışma götürmezken, kültürün mü oyunu, oyunun mu kültürü yarattığı hala tartışılmaktadır. Hollandalı tarihçi Johan Huizinga, “Homo Ludens” isimli çalışmasında; oyunun, kültürden önce var olduğunu kanıtlamış kültürleri şekillendirenin, farklı anlayışlarla oynanan oyunlar olduğunu ileri sürmüştür. Oyun, her insanın sağlıklı ruhsal gelişiminde etkilidir. Dolayısıyla oyun ve oynanma şekli, insanın karakteristik özelliklerine yansıyabilmektedir. Aynı oyunun farklı yörelerde farklı oynanması belki bu şekilde açıklanabilir. Çocukların oyun etkinlikleri ve kullandıkları oyuncakları çocukluğun önemli bir parçasıdır. Ancak, çocuğun yaşamında son derece önemli olan oyun, teknolojik gelişmeler sonucunda, günümüzde şekil, biçim, ortam, kişi sayısı ve gerekli araç ve gereçler bakımından değişmeye başlamıştır. Oyun, çocuğun iç dünyasını dıştaki sosyal dünya ile birleştirmesine yardım eder. Böylece, o kültüre özgü oyun ve oyuncaklar nesilden nesile aktarılarak somut olmayan kültürel miras korunmuş olmaktadır. Çocuğun hayal gücü ve yaratıcılığı bu oyunlarla gelişirken, bu oyunlar da, onların üretkenliği sayesinde bizlere zengin bir malzeme olarak geri dönecektir. Kültürümüze özgü bu oyunların tümüyle kaybolmadan derlenmesi ve derlenen bu oyunların, yine çocuklar için etkin bir biçimde kullanılması gerekmektedir. Kültürel açıdan oldukça zengin olan Muş ve çevresinde çocukların sıkça oynadıkları birçok oyun bulunmaktadır. Bu oyunların tamamının, yardımlaşma, kaynaşma, birlikte hareket etme, disiplin gibi davranışları kazandırma amacında olduğu söylenebilir. Bu çalışma ile Muş yöresinde geçmiş yıllarda, çocuklar tarafından oynanan oyunlar belirlenerek tanıtılmaya çalışılmıştır. Araştırma, bir alan araştırması olup betimsel bir çalışmadır. Yetişkinlerle yapılan söyleşiler sonucu gerçekleştirilen bu çalışma, bir sözlü tarih denemesi sayılabilir. Aşağıda bu oyunlardan bazılarının ismini vermekteyiz. Kültürel açıdan oldukça zengin olan Muş ve çevresinde çocukların sıkça oynadıkları birçok oyun bulunmaktadır. Bu oyunların tamamının, yardımlaşma, kaynaşma, birlikte hareket etme, disiplin gibi davranışları kazandırma amacında olduğu söylenebilir.

Sonuç olarak; Muş Alparslan Üniversitesi gençlerini sosyo-kültürel ve sportif alanlarda desteklemek ve üniversitemizi ulusal ve uluslararası platformlarda temsil edecek alt yapıyı oluşturarak bu alanda da gururla temsil etmeyi sağlamak öncelikli hedefimizdir. Ayrıca Muş Alparslan Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi ve Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü ile her daim irtibat halinde olup bazı çalışmalarımızı birlikte yürüttüğümüzü belirtmek isteriz.

Dr. Öğr. Üyesi Esra ÇIPLAK